Πρόσφυγας: Αυτός που αναγκάζεται ή εξαναγκάζεται να εγκαταλείψει την πατρίδα του ή τον τόπο της μόνιμης κατοικίας του. Οικοδομικός συνεταιρισμός: Ένωση προσώπων η οποία έχει ως σκοπό τη συνεργασία των μελών της για την οικοδόμηση οικιών και άλλων κτισμάτων. Σηροτροφία: Η εκτροφή μεταξοσκώληκων για την παραγωγή μεταξιού. Γενοκτονία: Έγκλημα που διαπράττεται με σκοπό τη συστηματική εξόντωση μιας ομάδας ανθρώπων που ανήκουν στο ίδιο έθνος, στην ίδια φυλή ή στην ίδια θρησκεία..

 Σεπτέμβριος 1922. Η λήξη του ελληνοτουρκικού πολέμου καταγράφεται στην ιστορία ως Μικρασιατική Καταστροφή. Περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες κατέκλυσαν την Ελλάδα. Ο νομός Σερρών υποδέχτηκε 70.000 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Αν. Θράκη. Απ' αυτούς η πόλη των Σερρών απορρόφησε 13.534 άτομα.
Το πρώτο κύμα προσφύγων κατέφθασε στη Μακεδονία, κι ειδικότερα στις Σέρρες, στο τέλος του 1922. Όλοι οι διαθέσιμοι χώροι (σπίτια, αποθήκες, ύπαιθρος) φιλοξενούσαν στην αρχή όπως όπως το τρομαγμένο και δύστυχο ανθρωπομάνι. Όλη η χώρα μετατράπηκε σ' ένα απέραντο στρατόπεδο προσφύγων. Τη φροντίδα όλου αυτού του δυστυχισμένου πλήθους ανέλαβε η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων.
Πολλοί πρόσφυγες επέλεξαν την ύπαιθρο για να εγκατασταθούν. Έτσι, ζήτησαν καταφύγιο σε χωριά του σερραϊκού κάμπου (Βυρώνεια, Παλαιοκώμη, Γάζωρος, κ.λ.π.) ή έχτισαν απ' την αρχή τα δικά τους χωριά (Ν. Σκοπός, Μαυρόλοφος, Ν. Μπάφρα, κ.λ.π.). Άλλοι επέλεξαν την πόλη. Η εγκατάστασή τους υλοποιήθηκε με πολλούς τρόπους: α) με τη βοήθεια του Κράτους, μέσω της ανοικοδόμησης κατοικιών από την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων και την Πρόνοια, β) μέσω της ομαδικής παραχώρησης οικοπέδων και δανείων με φορέα τους Οικοδομικούς Συνεταιρισμούς και, γ) μέσω της παραχώρησης ατομικών οικοπέδων για αυτοστέγαση. Κάποιοι απ' τους πρόσφυγες κατάφεραν να διασώσουν μέρος της περιουσίας τους κι έτσι ξεκίνησαν τις πρώτες επαγγελματικές τους δραστηριότητες (ταπητουργία, σηροτροφία) προσφέροντας δουλειά στους συμπατριώτες τους. Οι υπόλοιποι εργάστηκαν στις οικοδομές, στην καπνεργασία και το μικροεμπόριο.
Οι πρόσφυγες μαζί με το δράμα τους κουβάλησαν μαζί τους τις εικόνες και τα βιβλία τους, τα παραμύθια και τις δοξασίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, τη μουσική και τα τραγούδια, την κουζίνα τους, την όρεξη για δουλειά και διάκριση, τη φιλοξενία και την ντομπροσύνη, και, τέλος, την ελληνική εθνική τους συνείδηση και τη γλώσσα τους.
Το ελληνικό κράτος με το Ν. 2645/98 καθιέρωσε τη 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό Κράτος.