Τη βυζαντινή εποχή μεγάλες και αριστοκρατικές οικογένειες του Βυζαντίου συγκέντρωναν στα χέρια τους πλούτο και αξιώματα. Οι πλούσιοι κατείχαν όχι μόνο καλλιεργούμενες εκτάσεις και αμπελώνες αλλά ακόμη και εργαστήρια και οικίες που φυσικά εκμεταλλεύονταν. Τα περισσότερα κτήματα ήταν από αυτοκρατορικές δωρεές και άλλαζαν συχνά χέρια λόγω πολέμων, επιδρομών ή της εύνοιας του αυτοκράτορα. Τέτοιες οικογένειες, που δεν είχαν σερραϊκή καταγωγή, αλλά είχαν οικονομική ισχύ στην περιφέρεια των Σερρών, ήταν: του Νικηφόρου Χούμνου, συγγραφέα, ρήτορα (ιδιοκτήτη του χωριού Χούμνος-Χουμνικό της Νιγρίτας) και της κόρης του Ειρήνης Χούμναινας που κατείχε το χωριό Θολός, το οποίο όταν αρρώστησε το δώρισε στη Μονή Τιμίου Προδρόμου. Η οικογένεια του Θεόδωρου Μετοχίτη, λόγιου και πολιτικού (ίσως το χωριό Μετόχι να πήρε απ' αυτόν την ονομασία του). Η οικογένεια των Καντακουζηνών στις Σέρρες διέθετε «σπίτια ανωγεωκατώγεα μετά αυλής και χαμαιγέων οσπιτίων τεσσάρων και μαγκιπείου*, εργαστήρια ενοικιακά τρία......» Η συνοικία των Σερρών Κατακονόζι θεωρείται παλιό κτήμα του Καντακουζηνού με παραφθαρμένο το όνομα. Γόνος της οικογένειας αυτής ήταν ο Ιωάννης Στ' Καντακουζηνός, ένα φιλόδοξο και ικανό άτομο που κατάφερε να ανεβεί στον αυτοκρατορικό θρόνο για επτά χρόνια.

(* μαγκιπείο: αρτοποιείο)

Καφταντζής, Γ., (1996), Ιστορία της πόλεως των Σερρών και της περιφέρειάς της, τόμος Γ', Θεσ/νίκη.