Τοπική Ιστορία των Σερρών

Πληροφορίες από το βιβλίο: Aψηλίδης, Γ., (1994), Αδελφότητες και αδελφάτα στις Σέρρες κατά τα τέλη του 19ου - αρχές του 20ου αιώνα, Σίρις 4, σελ.113-150, Σέρρες.

Τη συγκεκριμένη περίοδο υπάρχει έντονη η συνεργατική και συνεταιριστική οργάνωση καθώς και αυξημένη συμμετοχή σε συλλογικές κοινωνικές δράσεις. Ο χαρακτήρας της συμμετοχής είναι, κατά βάση, εθελοντικός, τα κίνητρα και οι σκοποί των συμμετεχόντων στις οργανώσεις, στους συλλόγους και στα σωματεία ποικίλλουν. Ενδεικτικά:
Στην οικονομία:
α. Ιδρύονται στην ύπαιθρο και στην πόλη συνεταιρισμοί αγροτικοί, προμηθευτικοί, πωλήσεως, παραγωγής, οι οποίοι υπάγονται στην Ένωση Συνεταιρισμών Σερρών.
β. Οι μισθωτοί εργαζόμενοι στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι επιχειρηματίες ιδρύουν σωματεία ή συνεταιρισμούς ανά κλάδο και υπάγονται κατά περίπτωση στο Εργατικό Κέντρο Σερρών, στον Εμπορικό σύλλογο, στην Ομοσπονδία Επαγγελματιών.
Στην κοινωνική ζωή:
α. Ιδρύονται οι πρώτοι αθλητικοί σύλλογοι, που αγωνίζονται στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Κεντρικής Μακεδονίας π.χ. η «Αναγέννηση», ο «Ηρακλής» και ο «Απόλλων» στις Σέρρες, η «Δόξα», ο «Άρης» και ο «Κεραυνός» στο Σιδηρόκαστρο, ο «Ορφέας» στην Ηράκλεια, ο «Βισάλτης» και ο «Νέος Ηρακλής» στη Νιγρίτα, ο «Μ. Αλέξανδρος» στο Ροδολίβος, η «Νέα Ζωή» Ροδοπόλεως.
β. Ιδρύονται οι κυνηγετικοί σύλλογοι Σερρών και Νιγρίτας και το 1930 ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Σερρών.
γ. Ιδρύονται ή επανιδρύονται προσκοπικές ομάδες στις Σέρρες, Σιδηρόκαστρο, Πορρόια, Ηράκλεια, Νιγρίτα, Λευκώνα, Ν. Ζίχνη, Πρώτη, Ροδολίβος, Αλιστράτη, Πεντάπολη, Αγ. Πνεύμα και Αηδονοχώρι.
δ. Στην πόλη επανιδρύονται ο Μουσικογυμναστικός σύλλογος «Ορφεύς» Σερρών, ο Μουσικοδραματικός σύλλογος «Απόλλων» και το «Ωδείον» Σερρών που λειτουργούν μουσικά σχήματα, ορχήστρες, χορωδίες, μαντολινάτες κ.λ.π.
ε. Συνεχίζουν τη φιλανθρωπική τους δράση τους τα γυναικεία σωματεία: Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών «Εμμέλεια» και η Φιλόπτωχος Αδελφότης Δεσποινίδων «Αγάπα τον πλησίον σου» στις Σέρρες και οι Αδελφότητες Κυριών και Δεσποινίδων η «Αρμονία» και η «Αναγέννηση» στο Σιδηρόκαστρο.

21.22: Ξενοδοχείο «Κωνσταντινούπολις» (Τσιάγκα, Σέρρες), 1920-1930. Γενικά Αρχεία του Κράτους Νομού Σερρών (συλλογή Κ. Φωκά).