Τους αιώνες αυτούς η βυζαντινή αυτοκρατορία αντιμετώπισε πολλά προβλήματα και η εδαφική της έκταση άρχισε να συρρικνώνεται. Ο ρόλος των Σερρών αυτή την εποχή λόγω της στρατηγικής τους θέσης έγινε καθοριστικός.
Οι Βούλγαροι γείτονες προσπάθησαν να καταλάβουν την περιοχή μας. Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος, τον Ιούλιο του 1014 αιφνιδίασε τα βουλγαρικά στρατεύματα του Σαμουήλ στη θέση Κλειδί, λίγο πιο έξω από το Σιδηρόκαστρο. Αιχμαλώτισε 15.000 αξιωματικούς και στρατιώτες και ανάγκασε τελικά τους Βούλγαρους φρούραρχους να παραδώσουν τα κλειδιά των φρουρίων τους.
Τον 11 ο αιώνα ένας καινούριος λαός, οι Νορμανδοί, απειλούσαν το Βυζάντιο και έφτασαν στην περιοχή των Σερρών. Ο βυζαντινός στρατηγός Αλέξιος Βρανάς, στις 11 Νοεμβρίου 1185, στο σημερινό χωριό Δημητρίτσι, νίκησε τους Νορμανδούς ιππότες και αιχμαλώτισε τους αρχηγούς τους.
Οι Σέρρες όπως και η Κων/πολη έπεσαν το 1204 στα χέρια των Φράγκων και δυο χρόνια αργότερα ...
Κράλης: Τίτλος βασιλιά λαών της ανατολικής Ευρώπης.
Παλαιολόγεια εποχή: 1261 μ.Χ. -1453 μ.Χ.
Ζηλωτές: Στασιαστές που ταυτίστηκαν με τους φτωχούς. Εναντιώθηκαν στους πλούσιους και δυνατούς του Βυζαντίου υπερασπιζόμενοι με ζήλο τα πιστεύω τους.
Έφορος: Υπεύθυνος για την επίβλεψη και την καλή λειτουργία μιας υπηρεσίας.
|
1054 | Σχίσμα των εκκλησιών (Διαίρεσε τον Χριστιανισμό σε Δυτικό Καλοθικισμό και Ανατολική Ορθοδοξία. Ήταν το αποτέλεσμα μιας μεγάλης περιόδου αποξένωσης μεταξύ των δύο εκκλησιών, αλλά οριστικοποιήθηκε το 1054 όταν ο Πάπας Λέων Θ'και ο Πατριάρχης Μιχαήλ Α' Κηρουλάριος αντάλλαξαν μεταξύ τους αναθέματα) |
1206-1227 | Ο Τζεγγίς Χαν ενώνει τους μογγολικούς λαούς και δημιουργεί μια αυτοκρατορία. |
...... | ..... |
Ήταν ένας από τους πέντε ψηλούς και ισχυρούς πύργους που ενίσχυαν την αμυντική δύναμη του τείχους των Σερρών και είναι ο μόνος που διασώθηκε. Θα πρέπει να προσέγγιζε σε ύψος τα 20 μ. και είχε διπλό προορισμό: αφ' ενός προστάτευε την...
Όταν βασιλιάς της Νίκαιας έγινε ο Μιχαήλ Παλαιολόγος, οι Φράγκοι φαντάστηκαν ότι θα μπορούσαν μόνο με διπλωματία να ανακτήσουν τα μέρη που έχασαν, μεταξύ αυτών και τις Σέρρες. Τον διάλογο των πρέσβεών τους με τον Μιχαήλ, μας διασώζει ο Ακροπολίτης*:
-Ω, βασιλιά, παραχώρησέ μας από τις Σέρρες και δω τη χώρα κρατώντας τα υπόλοιπα.
Και ο βασιλιάς απάντησε: ...
Στο νότιο τμήμα της κοιλάδας του Στρυμόνα διασώζονται τα ερείπια πέντε βυζαντινών πύργων. Δύο στην περιοχή της Αμφίπολης, ένας στον οικισμό της Ευκαρπίας και δύο στην Έζιοβα (Δάφνη). Οι πύργοι ήταν συνήθως κτήματα μοναστηριών, εκεί συγκεντρώνονταν μεγάλες ποσότητες δημητριακών προϊόντων και κάθε πύργος ήλεγχε τους δικούς του νερόμυλους. Καλύτερα σωζόμενος είναι ο Πύργος του Μαρμαρίου. Ήταν πολυώροφος, χτισμένος το 1367 στην ανατολική όχθη του Στρυμόνα. Ηλεγχε τη διάβαση του ποταμού από και προς τη λίμνη του Αχινού και απαιτούσε την καταβολή φόρου για τη μεταφορά προϊόντων.
Τη βυζαντινή εποχή μεγάλες και αριστοκρατικές οικογένειες του Βυζαντίου συγκέντρωναν στα χέρια τους πλούτο και αξιώματα. Οι πλούσιοι κατείχαν όχι μόνο καλλιεργούμενες εκτάσεις και αμπελώνες αλλά ακόμη και εργαστήρια και οικίες που φυσικά εκμεταλλεύονταν. Τα περισσότερα κτήματα ήταν από αυτοκρατορικές δωρεές και άλλαζαν συχνά χέρια λόγω πολέμων, επιδρομών ή της εύνοιας του αυτοκράτορα. Τέτοιες οικογένειες, που δεν είχαν σερραϊκή καταγωγή, αλλά είχαν οικονομική ισχύ στην περιφέρεια των Σερρών, ήταν: του Νικηφόρου Χούμνου, συγγραφέα, ρήτορα (ιδιοκτήτη του χωριού Χούμνος-Χουμνικό της Νιγρίτας) και της κόρης του Ειρήνης Χούμναινας που κατείχε το χωριό Θολός, το οποίο όταν αρρώστησε το δώρισε στη Μονή...
10.5: Μέρος του βυζαντινού κάστρου της Ζίχνης Πραζιούτης, Ι., (1998), Η Ζίχνη-Φυλλίδα, Ν. Ζίχνη. |
Ο Άραβας περιηγητής και γεωγράφος Αλ-Ιντρισί, στα μέσα του 12ου αιώνα επαινεί τις Σέρρες για τα όμορφα περίχωρα, τις πολλές και καλά οργωμένες πεδιάδες και τον άφθονο φυσικό τους πλούτο. Η Ζίχνα, λέγει, είχε αμπέλια, καρποφόρα δέντρα, καλλιεργημένες πεδιάδες και οργώματα.
Ερώτηση Τί θα έλεγε ένας σημερινός περιηγητής για τις καλλιέργειες στην περιοχή των Σερρών; |
Οι Σέρρες την υστεροβυζαντινή εποχή αναδείχθηκαν σε ένα από τα πιο λαμπρά αγγειοπλαστικά κέντρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πλήθος από εφυαλωμένα*, αγγεία καθημερινή χρήσης, όπως κούπες, πιάτα, κύπελα κ.ά. κατασκευάζονταν στα φημισμένα εργαστήρια από καθαρό αργιλοαμμώδες κοκκινόχωμα που αφθονούσε γύρω από... | εφυάλωση* : Επάλειψη του κεραμεικού με στρώμα .... τσουκάλι** : πήλινο στρογγυλό και... |