Τοπική Ιστορία των Σερρών

 Θα ήτο έξω πάσης πραγματικότητος, εάν επιχείρει να δώση κανείς πλήρη την εικόνα της συντελεσθείσης καταστροφής εις ανθρώπινα θύματα και εις υλικάς ζημίας. Διότι εκτός των ήδη μνημονευθέντων ως σφαγιασθέντων και δολοφονηθέντων, πλήθος γυναικών και παίδων εφονεύθησαν αγρίως.......................
Και έτακτοποιήθησαν μεν αμέσως οι ανέστιοι Σερραίοι εις τας οικίας των Ισραηλιτών και Οθωμανών συμπολιτών των, αλλά το πρόβλημα της ενδύσεως και διατροφής υπήρξεν άμεσον. Και εις επιμέτρον της δυστυχίας, ανεφάνη υπό οξείαν μορφήν ή χολέρα, διά να συμπληρώση το απαίσιον έργον των Βουλγάρων. Εντός ελαχίστων ωρών από της εκδηλώσεως της, είχεν ήδη πολλά θύματα, άλλ' ευτυχώς ιατροί εκ Θεσσαλονίκης αφιχθέντες, ενεβολίασαν αμέσως τον πληθυσμόν και ούτω απετράπη η επέκτασις αυτής.......
Τα τρία τέταρτα της πόλεως και προ παντός αι ωραιότεραι συνοικίαι αι κατ' εξοχήν Ελληνικαί έγιναν παρανάλωμα του πυρός.
Επί 6.000 οικιών, τας οποίας είχεν η πόλις, αι τέσσαρες χιλιάδες πεντήκοντα κατεστράφησαν. Χίλια καταστήματα επυρπολήθησαν και κατά τους προχείρους υπολογισμούς ανέρχεται εις 12 εκατομμύρια χρυσών τουρκικών λιρών ή αξία των καέντων εμπορευμάτων.
Τας μεγαλυτέρας ζημίας υπέστη ή Ελληνική Κοινότης, της οποίας εκάησαν αι 18 εκ των 21 μεγάλων εκκλησιών, όλα τα εκπαιδευτήρια και άπασα σχεδόν η εις ακίνητα περιουσία αυτής, δια των εισοδημάτων της οποίας ηδυνήθη εις το παρελθόν να αντεπεξέλθη έναντι των πολλαπλών αναγκών της και να δράση κοινωφελώς υπέρ των μελών της.

Aπόσπασμα από το βιβλίο του Π. Πέννα "Η Ιστορία των Σερρών".

Απόσπασμα από: Πέννας, Π., (1966), Ιστορία των Σερρών, Αθήνα 1914, Τμήμα της κατεστραμμένης πόλης των Σερρών, με τα ερείπια της Ιεράς Μητρόπολης των Αγίων Θεοδώρων. Η φωτογραφία προέρχεται από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Νομού Σερρών.